Kulak Küçüklüğü Veya Yokluğu

Mikrotia (Mikroşia) Cerrahi Tedavisi

Mikroşia Nedir?

Mikroşia, doğuştan kulak kepçesi küçüklüğü, şekil bozukluğu veya olmayışı olarak tanımlanır. Tek veya çift taraflı olabilir. Hastaların çoğunda tek taraflıdır. 6000-8000 doğumda bir izlenir.Oluşma sebebi pek çok faktöre bağlıdır. Bazı enfeksiyonlar (rubella), bazı ilaçlar (talidomid) oluşumunda etkilidir.

Normalde dış, orta ve iç kulak olarak 3 yapıdan oluşan kulak yapısında, dış kulak gelişmeyişi ‘mikroşia’ olarak adlandırılır.

Mikroşiada Sağırlık Olur Mu?

Hastaların çoğunda, dış kulak yolu da yoktur; kapalıdır. Kulak kepçesi ve dış kulak yolu, anne karnında iken aynı yapılardan geliştiği için, mikroşia izlenen kişilerde genellikle dış kulak yolu da yoktur. Dış kulak yolu olmadığı zaman, o tarafta kulakta işitme azalmıştır. Normal olan taraftaki kulak ise genellikle normal işitir. Çift taraflı kulak yolu kapalı olanların duyması çok zordur.

Dış kulak yolu olmayanlarda, orta kulaktaki yapılar da ( kulak zarı, orta kulak kemikçikleri; çekiç, örs, üzengi) gelişmemiştir. Bu yapıların gelişmemesi de duymayı engeller.

Nadir vakalar haricinde iç kulakta herhangi bir problem yoktur.

Mikroşia  Bulunan Bir Bebeğe/Çocuğa Sahip Aile Ne Yapmalıdır?

1-Mikroşiası sahip bir bebeğe sahibi olan aile ilk önce ‘işitme fonksiyonları’ yönünden  muayene planlamasını yapmalıdır. Çünkü normal duyması olmayana bebeklerin, ileride konuşması da normal olmayacaktır. Doğduktan hemen sonra bir işitme testi olan ‘Odyogram’ yapılmalıdır.

2-Çift taraflı mikroşiası olan bebeklerde ise duyma problemi olacağında ‘ kemik iletimi’ ile duyma yardımına ihtiyaç duyulur. Bu yardım doğumdan sonraki birkaç ayda başlatılır. Duyma için gerekli olan cerrahi müdahale ise kulak kepçesi yapılması sonrasına ertelenir.

3-Duyma ve konuşma açısından çocuk belirli aralıklarla takip edilmelidir. Sağlam olan kulak sağlığı korunmaya çalışılmalıdır.

4-Problemli taraf kulak 3 boyutlu BT ile değerlendirilmelidir.

5- Plastik cerrahi muayenesi sağlanmalı ve takibi yapılmalıdır.

6- Konuşma terapisti ile konuşma eğitimi almalıdır.

7- Zamanı gelince önce kulak kepçesi cerrahisi planlanmalıdır. Eğer gerekiyorsa,  daha sonra dış kulak yolu ve orta kulak cerrahisi yapılır.

Mikroşia Cerrahi Tedavisi Ne İçin Yapılır?

Mikroşia cerrahi tedavisinde amaç, küçük, şekilsiz olan veya hiç olmayan kulak kepçesinin oluşturulmasıdır. Dış kulak yolu veya iç kulak cerrahisi bu ameliyatla sağlanmaz.

Mikroşia Cerrahi Tedavisi Hangi Yaşta Yapılır?

Cerrahi tedavi genelde  5 yaşından sonra, okul öncesi veya okul çağında yapılır. 5 yaşında insan kulağı erişkin miktarına yakın bir boyuta erişmiştir. Ayrıca, bu yaşta yapılan cerrahide, yeterli gelişmişliğe ulaşan kaburga kıkırdakları ile kulak kıkırdağı yapılması daha kolaydır. Okul öncesi yapılacak ameliyatlar ise çocuğun psikososyal gelişimi için son derece önemlidir.

2-5 yaş arasında yapılan mikroşia ameliyatlarında da, oluşturulan kulak kıkırdağının çocukla birlikte geliştiği gösterilmiştir.

Bazı yayınlarda ise, 10 yaşından sonra yapılan kulak rekonstrüksiyonlarının görünüş açısından daha başarılı olduğu belirtilmektedir.

Mikroşia Ameliyatı Nasıldır?

Mikroşia düzeltilmesi  bir tek ameliyat değildir.  Kullanılan cerrahi tekniğe göre, kulak kepçesi hiç olmayanlarda 2, 3 ya da 4 seans ameliyat gerekebilmektedir.

Mikroşia ameliyatları genel anestezi altında yapılır ve ameliyatlar arasında belirli süreler bırakılır.

En ideal mikroşia ameliyatlarında  amaç; kaburgalardan alınan kıkırdağa kulak şekli verilerek kulak oluşturulmasıdır.

İlk seans ameliyatta, hastanın kendi kaburgalarından alınan kıkırdaklar çeşitli dikişler yardımıyla şekil verilerek normal bir kulak çatısı oluşturulur. Daha sonra, kulak olmayan bölgede bir ciltaltı yuva açılır ve buraya kulak iskeleti (kalıbı) yerleştirilir. Bu seansta kulak memesi olması gereken bölgeye kaydırılabilir.

İkinci seans ameliyat, birinciden birkaç ay sonra yapılır. Amaç, kafatasına yapışık olan kulak dokusunun arkasını oluşturmaktır. Birinci seansta yerleştirilen kulak kalıbı, önünde cilt dokusu olduğu halde,  kafatasından bir miktar ayrılır. Kasıktan alınan ince deri grefti (yaması) da kulak arkası oluşturulmak üzere buraya nakledilir.

Diğer seans ameliyatlarda, yoksa kulak memesi oluşturulması, varsa kulak memesi düzeltilmesi, kulak deliği önündeki çıkıntının oluşturulması, kulak deliği yeri çöküklüğünün oluşturulması yapılabilir. Bu düzeltmeler, hastasına ve cerrahi tekniğe göre ilk 2 seans ameliyatta da yapılabilir. 3 ya da 4 seans ameliyat da gerekebilir.

Cilt Dokusu Problemleri Olanlarda Cerrahi Yöntem Nasıldır?

Çeşitli geçirilmiş ameliyatlar, yanıklar veya doğuştan gelen deformiteler nedeniyle bazı hastalarda, kulak dokusu yapılması gereken yerde yeterli miktarda ve sağlıklı cilt dokusu bulunmayabilir. Bu durumda klasik cerrahi yöntem sıralamasına farklı teknikler de dahil edilmesi gerekebilir.

Bazı hastalarda, kulak bölgesine balon (doku genişletici) uygulaması yapılarak, bölgedeki cilt dokusunun miktarının arttırılması yapılır.

Bazı hastalarda, kafatasında ciltaltında bulunan ince bir zar şeklindeki ‘temporopariyetal fasya’ dokusu kıkırdak örtüsü olarak kullanılır. Bu zar dokusunun üzerine ise kasıktan deri yaması yapılır.

Mikroşia Cerrahisinde, Kaburga Kıkırdağı Kullanılmasından Başka Yöntem Var Mıdır?

Mikroşia cerrahi tedavisinde, hastanın kendi kıkırdağı her zaman daha az riskli bir çözümdür. Bunun dışında, kaburgalara dokunmadan, hazır protezlerle kulak kıkırdak çatısı da oluşturulabilir. Bu protezler ile kulak yapımı cerrahisi de, aynı kendi kaburgasıyla yapılan çoklu seans  kulak cerrahisi gibidir. Farkı hastanın kaburgalarına dokunulmamasıdır.

Protezle yapılan cerrahide, enfeksiyon, ciltten dışarı çıkma, ameliyat başarısızlığı riski daha fazladır.

Ameliyatsız Mikroşia Tedavisi Mümkün Müdür?

Hiçbir cerrahi çözümün olmadığı takdirde ve cerrahi istenmediği zaman, tamamı protez olan, yapay kulaklar yapıştırılarak kullanılabilir.

Mikroşia Sadece Doğuştan Mı Olur?

Hayır. Kesiler, kopmalar gibi çeşitli derecelerde travmalar sonrası, kulak kanseri ameliyatı sonrası, yanık sonrası gibi sebeplerle kulak kepçesinin bir bölümü ya da tümü eksik olabilir. Bu şekilde oluşan mikroşialar da cerrahi olarak düzeltilebilir.

Orta Kulak Cerrahisi Hangi Durumlarda Yapılır?

Mikroşiada, tamamen sağırlık genellikle izlenmez. Çünkü iç kulak normaldir. Çocuklar genellikle iyi iletişim içindedirler ve konuşmaları normaldir. Bu nedenle orta kulak cerrahisi çok yapılmaz. Orta kulak cerrahisi, genelde çift taraflı mikroşiası olan ve ciddi duyma problemi olan hastalarda uygulanır ve zamanlama için önce dış kulak kepçesi yapılması beklenmelidir. Nadiren tek taraflı mikroşiası olan hastalarda, orta kulak cerrahisi yapılır. Fakat önce kulak kepçesi yapılmalıdır. Aksi takdirde, kulak kepçesi yapmak için kullanılacak olan dokular zarar görebilir ve kulak kepçesi yapmak çok zor hale gelir.

Op. Dr. Umut Sinan Ersoy
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi