Bası Yarası (Yatak Yarası)

Bası Yarası Nedir?

Bası yarası, halk arasında “yatak yarası” olarak adlandırılır. Özellikle yaş grubu olarak, 70 yaş üstünde %70 oranında görülen bir durumdur. Bir hastaneye yatan hastalarda, o tedavi esnasında yatarken bası yarası oluşması insidansı, aslında hastanenin kalitesinin göstergesidir. Bu insidans, tüm gelişmiş ülkelerde yaklaşık %10 civarındadır. Eğer bası yarası oluşma oranı, bunun çok üstündeyse, bu hastanenin bakım kalitesi düşüktür diyebiliriz.

Özellikle bacakları felçli olan veya alt ekstremetilerinde basıncı hissedemeyen hastalarda, ağrılı yaralar oluşur. Bunu şuna benzetebiliriz: bir hortumla su aktığını düşünelim ve bu suyun belli bir basıncı var. Bunun üstüne, içindekinden daha yüksek bir basınç oluştuğu zaman, içerideki akım durur. Bunu aynen damarlara benzetmek mümkündür. Basınç sebebiyle damarların dokuları besleyememesi söz konusu olunca, yaralar oluşmaya başlar. Bunun sonucunda da oluşan yara, en az derinin yüzeyinde gözükür. Tıpkı buzdağı gibi, tabana doğru gittikçe daha da büyük olarak ortaya çıkar.

Bu yaralar özellikle çıkıntılı ve kemikli bölgelerde meydana gelir, omuz, kuyruk sokumu kemiği, topuklar gibi alanlarda, yattığı pozisyona bağlı olarak meydana gelir. Otururken ise oturma yerlerinde oluşan yaralardır.

Bası Yarası Tedavisi

Bası yarası konusunda asıl amaç, oluşmasını engellemektir. Tüm stratejiler de bunun üzerine kuruludur. Bir bası yarası, 24-48 saat arasında oluşur. Özellikle hastane içinde de tüm bakım hizmetleri buna göre planlanmıştır. Belli pozisyonları hastanın sık değiştirmesi, yara olabilecek bölgelerin kontrol edilmesiyle yaranın oluşması engellenebilmektedir. Ancak yine de yara oluşursa, tedavi, yara oluştuktan hemen sonra daha kolaydır. Hastayı yara oluştuktan hemen sonra tedaviye almak gerekiyor. Tüm bunlara rağmen yine de tedavi gerçekleşmezse, hastanın genel durumuna çok dikkat etmek ve genel durum tedavisi yapmak gerekiyor. Buna sistemik tedavi diyebiliriz. Tansiyonu, şekeri, beslenmesi vb her türlü durumları tedavi etmek gerekiyor. Yara yine de oluşur ve derinleşirse, bu sefer ameliyat yapmak gerekiyor. Bası yarasının ameliyatla tedavisi mümkündür. Tüm hastanelerde, plastik cerrahlar tarafından bası yaraları tedavi edilebilmektedir.

Op. Dr. Umut Sinan Ersoy
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi