Elin Bağ Dokusu Rahatsızlıkları
1.Dupuytren Kontraktürü
Avuç içinde deri altındaki bağ ve yağ dokusunun zamanla sertleşerek nodül ve hücresiz bağ dokusuna dönüşürler. Ortaya çıkan bu yapılar ise parmakların avuç içine doğru kıvrılmasına yol açar. El parmakların açılma hareketini engelleyen bu hastalığa dupuytren hastalığı adı verilir.
Dupuytren Hastalığının Teşhis ve Tedavisi
El parmaklarında hareket kaybı ve kozmetik bozukluğa yol açan dupuytren hastalığı daha çok 40’lı yaş sonrası ve civarı erkeklerde görülür. Avuç içinde oluşan şişkinlik ve sertlik ile bir veya birkaç parmağın açılmaması hastalığın belirtileri arasındadır. Ağrı oluşturmayan hastalık, yalnızca kişinin hareket kabiliyetini olumsuz olarak etkiler.
Muayene ile sertleşmiş olan avuç içi modüller ve parmağın açılmasını kısıtlayan bantlar tespit edilerek teşhis koyulur. Ağrı oluşmadığı için hastalar genellikle tedavi olmayı erteler ancak bu durum hastalığın daha da ilerlemesine neden olur. Cerrahi tedavi ile hastanın avuç içerisinde oluşmuş olan nodül ve bantlar çıkartılır. Fizik tedavi uygulamaları ile de el ve parmak kullanımını gerektiren aktivitelere dönüş hızlandırılır.
2.Tetik Parmak
Bu hastalık parmak kökünde pulleylerin kalınlaşması ve tendonların bu tünellerin içinden geçmesini engellemeye başlaması ile ortaya çıkabilmektedir. Bazen bu durum nodül varlığında da görülebilir. Sıklıkla sebebi belli olmamakla birlikte romatoid artrit, gut, diyabet ve bazen parmak travmaları sonucunda da ortaya çıkabilir.
Tetik Parmak Belirtileri Nelerdir?
Tetik Parmak Tedavi Nasıl Yapılır?
Krem kullanımının veya diğer medikal tedavilerin süreci yavaşlattığı ile ilgili kesin bilgiler bulunmamaktadır. Öncelikle iyileşmeyi hızlandırdığından dolayı sigara kullanımını bırakmanızı öneririz.
Cerrahi tedavi 3 durumda önerilmektedir:
- Takılmadan dolayı ciddi sorunlar yaşıyorsanız.
- Parmakta takılı kalma gerçekleşmişse.
- Parmakta ciddi ağrı varlığı.
Cerrahi tedavi basit, güvenli ve hızlı bir yöntemdir. Aynı gün içinde cerrahi uygulanarak, 2 ya da 3 dikiş atılarak bir bandaj ile evinize gidebilirsiniz.
3.Kuğu Boynu ve Düğme İliği Deformiteleri Nedir, Nasıl Oluşur?
Kuğu Boynu ve Düğme İliği Deformitelerinde Şikayetler ve Belirtiler Nelerdir ?
- Parmakta dışarıdan görülen eğrilikler dikkat çeker.
- İstemli olarak parmak ucunu kaldıramaz (kuğu boynu) veya bükemez (düğme iliği).
- Parmağındaki ağrı ve hareket kısıtlılığı günlük yaşam kalitesini bozabilir.
- Kesici cisim yaralanması sonucu oluşmuşsa açık yara görülür.
- Romatolojik bir nedene bağlı ise başka parmaklarda, el bileğinde veya vücudun başka bir ekleminde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılığı fark edilebilir.
Kuğu Boynu veya Düğme İliği Deformitesi Nasıl Tedavi Edilir?
4.Tendon Yapışıklıkları, Kısalığı Ya Da İşlev Bozukluğu
Fleksör Tendon Nedir? Fleksör Tendonun Görevi Nedir?
Fleksör Tendonlar, ön kol kaslarını parmaklardaki kemiklere ve elin avuç içi tarafındaki başparmağı bağlayan güçlü, düz yapılardır. Bu tendonlar bileğimizi bükmemize, bir çay bardağı tutmamıza, gömleğimizin düğmesini iliklememize, kavanozları açmamıza ve parmaklarımızı ve başparmağımızı bükmeyi gerektiren günlük aktiviteler yapmamızı sağlarlar.
Fleksör Tendonları Nasıl Yaralanır? Fleksör Tendon Yaralanmasının Bulguları Nelerdir?
Fleksör Tendon Yaralanmaları genellikle elin avuç içi tarafında oluşan delici-kesici cisim yaralanmaları sonucu oluşur. Sporda veya artritik koşullar nedeniyle yaralanmalar da meydana gelebilir. Artrit kaynaklı kemik çıkıntıları veya iltihaplı eklem sıvısı fleksör tendonlarını yıpratabilir ve bazen yırtabilir. Fleksör Tendon Yaralanmasının semptomları arasında ağrı, şişme, hassasiyet ve parmağı bükememe yer alır.
Jersey Parmağı Nedir?
Genellikle “Jersey Parmağı” başka bir oyuncunun formasına (Jersey) veya kıyafetlerine el parmağı takıldığında oluşur. Tendon kemiğin ucundan çekildiğinde meydana gelir. Tendon kopmaz, yapıştığı kemik bölgeyi kırar.
Fleksör Tendon Yaralanmasının Tedavisi Nedir?
El-el bileği avuç içi taraf kesileri ciddiye alınmalıdır. Fleksör Tendon Yaralanması ciddidir. Kesik veya yırtılmış tendonlar kendiliğinden iyileşmez ve ameliyat gerektirir. Doktorunuz, hangi tendonların etkilendiğini belirlemek için tendonları ayrı ayrı test edecektir. Yaralanma cam veya diğer kalıntılardan kaynaklanıyorsa röntgen çekilebilir.
Tendonlar canlı hücrelerden oluşur. Tendonun kesik uçları tekrar bir araya getirilebilirse, iyileşme tendonun dışındaki dokuların yanı sıra içindeki hücrelerden de başlar. Bir tendonun kesik uçları genellikle bir yaralanmadan sonra ayrıldığından, kesik bir tendonun ameliyatsız iyileşmesi olası değildir.
Fleksör Tendonu kesildikten sonra ameliyatın en kısa sürede yapılması tedavi başarısını artırır. Kesik bir tendonu tamir etmenin birçok yolu vardır ve belirli tipte kesiklerin belirli bir onarım tipine ihtiyacı vardır. Parmakta, belirli kasnakların (pulley) korunması önemlidir ve tendon ile kasnak arasında bir onarımın yapılacağı çok az boşluk vardır. Yakındaki sinirlerin ve kan damarlarının da onarılması gerekebilir. Ameliyattan sonra ve kesiğin türüne bağlı olarak, yaralı alan ya hareketten korunabilir ya da birkaç hafta boyunca çok özel sınırlı hareket programına başlanabilir.
Fleksör Tendon ameliyatlarından sonra çoğu zaman özel rehabilitasyon gerekir. Korunmasız parmak hareketi çok erken başlarsa, tendon onarımı muhtemelen parçalanacaktır. 4-6 hafta sonra parmakların yavaşça ve dirençsiz hareket etmesine izin verilir. İyileşme, onarımdan sonraki ilk üç ayda gerçekleşir.
Çoğu durumda, ameliyattan sonra yaralanan bölgenin tam ve normal hareketi geri dönmez. Parmağı kendi kas gücünü kullanarak bükmek zorsa, onarılan tendonun ayrıldığı veya yara dokusunda yapışıklıkların olduğu anlamına gelebilir. Tendon onarımının yara izi, iyileşme sürecinin normal bir parçasıdır. Ancak bazı durumlarda yara izi (skar dokusu), parmağın bükülmesini ve düzleştirilmesini çok zorlaştırabilir. Yaralanmaya bağlı olarak, yara dokusunu gevşetmek ve parmağın hareketine müdahale etmesini önlemek için ek tedaviler gerekebilir. El rehabilitasyonu iyileştirmede başarısız olursa, tendonun etrafındaki yara dokusunu serbest bırakmak için ameliyat gerekebilir.
5.El Bileğinde Ya Da Parmaklarda Çekintiler
El ve El Bileği
Bilgisayar kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan yakınmaların büyük bir kısmı el ve el bileği ile ilgili olması nedeniyle bu bölge üzerinde biraz daha detaylı duracağız. Bu bölgedeki yakınmaların temel nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- El bileğinde ağrı ve şişlik
- Parmak hareketlerinde ağrı ve erken yorulma
- Parmaklarda takılma
- Parmaklarda uyuşma ve karıncalanma
Nedenler
- El bileğinin aşırı bükük konumda kullanılması
- El bileğinin sağa ya da sola açılı olarak kullanılması
- Farenin zor ulaşılacak bir yerde bulunması
- Tuşlara aşırı kuvvetli vurulması
- Ellerin yeterince dinlendirilmemesi
Bu yakınmalara neden olan hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
Kiriş kılıfı yangıları: Parmakları ve el bileğini hareket ettiren kirişler kolay hareket edebilmeleri için bir kılıf ile sarılıdırlar ve belli yerlerde tünellerden geçerler. Kirişlerin uygun olmayan konumda ve uzun süre kullanılması sonucunda kılıflar şişer ve kalınlaşır. Sonuçta parmak ve bilek hareketleri ağrılı hale gelir. El dokunulduğunda, karda yürürken çıkan sese benzer bir his alınabilir. Yakınmalar kola doğru yayılır.
Tetik parmak: Kalınlaşan ve şişen kılıfın içindeki kiriş belli hareketler sırasında takılıp kalır ve zorlanırsa ağrılı bir kayma hissi ile açılır.
Karpal tünel sendromu: Özellikle el bileği aşırı bükük konumdayken uzun süre çalışılması sonucu oluşur. Sinirin içinden geçtiği kanalın basıncı artarak siniri sıkıştırır. Baş parmak, işaret parmağı ve orta parmağa yayılan ağrı, uyuşukluk ve karıncalanma hissi vardır. Ağrı kola ve omuza yayılabilir. Elin gündüz çok kullanıldığı durumlarda, yakınmalar gece uykudan uyandırabilir. Parmaklar şişmiş gibi hissedilir. İleri olgularda ameliyat gerektirebilir.
Ulnar tünel sendromu: 5.parmağın aşırı gergin kullanılmasına bağlı olarak yukarıdaki belirtiler yüzük ve küçük parmaklarda olabilir.
Önlemler
- El bileği desteklenmelidir.
- El ile el bileği aynı eksen üzerinde tutulmalıdır
- Dökümanlar ve fare kolayca ulaşılabilecek mesafede olmalıdır.
- Belli aralıklarda eller dinlendirilmeli ve parmaklara germe hareketleri yaptırılmalıdır.
Op. Dr. Umut Sinan Ersoy
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi